Bài liên quan
Đa số nghĩ rằng ngành game mobile cần phải cải thiện về chất lượng sản phẩm, thể loại game. Thực ra trên thực tế, câu chuyện làm thế nào để đưa được bản cài game mobile online (GMO) vào máy người dùng mới thực sự là vấn đề mà thị trường tranh đấu suốt ba năm nay.
GMO, đặc biệt với những sản phẩm chạy trên nền smartphone đã có những bước tiến mạnh mẽ tại Việt Nam trong vòng một năm trở lại và dần bắt kịp với tốc độ của thị trường Trung Quốc, nơi mà doanh thu đến từ GMO sẽ sớm vượt doanh thu game nền Web trong quý II 2014 này.
Sức nóng của miếng bánh GMO đã thu hút rất nhiều công ty công nghệ chuyển hướng kinh doanh và tập trung đầu tư cho mảng này tuy nhiên không phải công ty nào cũng nắm rõ cách kinh doanh GMO và cách phân phối hiệu quả. Song hành cùng tốc độ phát triển smartphone trên toàn thế giới, với mỗi giai đoạn ngắn (6 tháng đến 1 năm) thị trường lại chuyển mình, tạo ra cả cơ hội và khó khăn cho các nhà phát hành GMO. Bài báo này sẽ kể lại câu chuyện 3 năm phân phối GMO tại thị trường Việt Nam với những người trong cuộc chính có Appota, EWAY, Mwork, Soha, TeaMobi, MECorp, Minh Châu, SGame v.v…
Kinh doanh game Mobile thời Java
Vào cuối năm 2010, khi mà thị trường điện thoại di động tại Việt Nam vẫn chưa chịu sự ảnh hưởng nhiều của iPhone và Android thì Java vẫn là vua. Vua về số lượng máy, vua về lượng tiền phát sinh dịch vụ. Lúc này thị trường VAS đang bị bao phủ bởi các công ty CP (content provider - thuật ngữ gọi các công ty cung cấp nội dung trên hệ thống của nhà mạng) với các dịch vụ dựa trên nền text của SMS, cung cấp nhạc chuông, nhạc chờ và các gói subscribe tin tức. Trong hoàn cảnh đó, game mobile bắt đầu những bước đi đầu tiên với việc Gameloft và EA đạt được thỏa thuận cung cấp game offline trên cổng U-Pro của Viettel. Nhưng thị trường chỉ thực sự bắt đầu sôi động và có những bước tiến vững vàng khi hai nhà tiên phong tạo nền móng cho GMO là TeaMobi và MECorp bắt đầu đưa những sản phẩm GMO thể loại casual ra thị trường, chủ yếu là tự phát triển, kế tiếp sau đó là Minh Châu, VTC Mobile và một loạt các nhà phát hành cũng như tự phát triển khác.
Những sản phẩm như thế này đã tạo nên cả một nền game mobile online Việt phát triển như hiện tại
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất lúc đó của các nhà phát hành không phải là thiếu thị trường. Khi người dùng đang đói nội dung (vốn no quá vì SMS spam) thì các sản phẩm game chất lượng được đón nhận nhiệt liệt, vấn đề lớn nhất lúc này là không có cách bán, tiếp cận người dùng cuối. Vào thời điểm đó, các nhà phát hành phải loay hoay áp dụng đủ mọi cách như spam SMS, forum seeding, marketing qua tờ rơi, offline, đặt lên menu quán cà phê v.v… Chưa có một mô hình phân phối nào hoạt động thực sự hiệu quả. U-pro lúc đó chỉ phù hợp với game offline và không còn một store nào khác. Hầu hết các doanh nghiệp kinh doanh game mobile đều chấp nhận kinh doanh ở trạng thái bấu víu vào mọi nguồn cung cấp khách hàng mà không có chiến lược cụ thể, trừ MECorp. MECorp là đơn vị đầu tiên áp dụng thành công hình thức kinh doanh chia sẻ doanh thu dựa trên doanh số phát sinh từ người dùng nạp vào game. Sau một thời gian ngắn, MECorp đã phủ được một lượng không nhỏ người dùng do cho phép nhiều đơn vị tham gia và phân phối sản phẩm của mình. Mô hình affiliate marketing (tiếp thị liên kết) cho GMO có thể coi được hình thành từ thời điểm đó.
Một trong các chiêu bài từng được các NPH game rất ưa thích
Đến tháng 11 năm 2011, dịch vụ affiliate marketing chuyên nghiệp đầu tiên được giới thiệu ra thị trường bởi EWAY, khi đó chỉ là một công ty vô danh. Mô hình affiliate marketing của EWAY tạo ra một cầu nối được mờ hóa giữa bên có sản phẩm và bên có khả năng bán chúng, sự kiện được đánh dấu bằng việc MV Digitals (thuộc MV Corp) và SMobi (thuộc SGame) lựa chọn EWAY là đơn vị phân phối độc quyền lúc đó. Đến tháng 5 năm 2012, Mwork, một start-up khác đưa ra dịch vụ tương tự EWAY. Đặc điểm chung của hai mô hình này là tận dụng được hơn 100,000 mobile web (hay còn được gọi là WAPsite) vào thời điểm đó cho việc kinh doanh GMO. Chủ các WAPsite chính là các người dùng yêu thích điện thoại di động và có nhu cầu chia sẻ các nội dung dành cho di động. WAPsite thời kỳ này rất nhẹ, dung lượng load chỉ khoảng vài chục KBs, phù hợp với đường truyền GPRS của đa số điện thoại Java lúc đó.
Nhà phát hành đưa sản phẩm trực tiếp tới người dùng thông qua hệ thống wapsite
Từ các WAPsite nhỏ đến các WAPsite khổng lồ với hơn 100,000 người vào một ngày đều sử dụng một trong hai hệ thống của EWAY hoặc Mwork. Mô hình linh hoạt, hiệu quả, kết nối nhanh chóng giúp cho doanh thu phát sinh qua cổng của EWAY tăng chóng mặt. Các nhà phát hành game đua nhau kết nối qua hai cổng bởi chi phí gần như bằng không, không mất chi phí quảng cáo, có thể nhanh chóng tạo ra một lượng lớn người dùng cho game mới ra mắt.
Đến cuối năm 2012, EWAY và Mwork đã có chỗ đứng như là hai mạng phân phối game Java lớn nhất. Đi theo hai hệ thống này có Astore (của Tinh Vân, nay là Mobigate), Tạo Việc (của HDC) và gần mười công ty ăn theo khác nhưng không có hiệu quả. Lúc đó, người khổng lồ Appota của hiện tại vẫn đang loay hoay với bài toán kiếm tiền với smartphone.
Kinh doanh mobile game thời Smartphone
Với mô hình phân phối mới, thị trường GMO trên Java nhanh chóng được phủ đầy, các nhà phát hành bắt đầu manh nha ý định đưa sản phẩm nền Android và iOS về phục vụ thị trường. Soha của VCCorp là đơn vị đầu tiên đã triển khai các GMO trên nền smartphone và nhanh chóng gặt hái thành công sau đó. Tuy nhiên Soha vẫn chỉ kinh doanh dựa trên nền traffic vốn là thế mạnh rất lớn của VCCorp, các đơn vị phát hành khác vốn chỉ sử dụng nguồn lực bên ngoài vẫn còn rón rén và e ngại việc liều lĩnh thử nghiệm một game Android ở thị trường Việt Nam.
Giờ đã là thời đại của GMO dành cho Smartphone
Đến tháng 6-2013, lượng bán ra của thiết bị Android tăng chóng mặt tại Việt Nam, sớm vượt mức 200,000 thiết bị/tháng. Một lượng lớn người dùng Android được tạo ra nhưng không có sản phẩm phục vụ phù hợp, độ phủ 3G tốt, chất lượng sóng ổn định, cước phí phù hợp là động lực lớn để VTC, SGame, MECorp, Minh Châu mạnh dạn đưa các sản phẩm GMO nền smartphone từ thị trường nước ngoài về Việt Nam.
Thị trường thời điểm này ghi nhận ba xu hướng, đầu tiên phải kể đến sự sụt giảm tỷ lệ sử dụng browser (trình duyệt) so với việc sử dụng app (ứng dụng) trên smartphone. Các cổng thông tin trên nền web đều đưa ra ứng dụng của riêng mình với mục đích giữ và phục vụ người dùng tốt hơn. Xu hướng thứ hai là việc các nhà phát hành bắt đầu đưa game trực tiếp lên hai store sừng sỏ thế giới là Google Play và App Store. Xu hướng thứ ba là những người dùng bắt đầu có các yêu cầu khó tính hơn về nội dung tiếp nhận. Ba xu hướng này của thị trường Việt Nam làm khó các nhóm WAPsite vốn quen phục vụ nhóm khách hàng sử dụng Java từ xưa. Phương pháp tiếp thị thông qua WAPsite bắt đầu bộc lộ các điểm yếu và không thỏa mãn được các nhà phát hành GMO trên smartphone.
Mô hình phân phối game qua Wapsite đã tỏ ra "đuối" trước các xu hướng mới
Đây là thời điểm Appota lên như diều gặp gió. Appstore.vn (nay là Appvn.com) - cổng bán chính của Appota, có cơ hội thể hiện như một store bán GMO nội địa mạnh nhất thị trường. Với đặc điểm người dùng smartphone thích chơi game và có khả năng chi trả cao, Appota đánh bại các mô hình phân phối khác về các tỷ lệ trả tiền, lượng tiền trả và nhanh chóng trở thành thế lực lớn trong ngành phân phối GMO.
Trong thời điểm này, Mwork gặp khó khăn với việc triển khai mô hình mới và quyết định mở rộng ngành kinh doanh. Công ty trở thành Mwork Corp và đầu tư vào một loạt các mảng mới như 1pay - cổng thanh toán di động, Tofu - phát triển game và Wasabi - phát hành game trong năm 2013 và đạt được một số thành tựu.
Bên cạnh sự phát triển mạnh mẽ của Appota và buông tay của Mwork, EWAY tiếp tục đầu tư vào mô hình phân phối.Tháng 10 - 2013, EWAY giới thiệu AdFlex, mô hình mạng quảng cáo in-app (hiển thị trong ứng dụng) kết hợp phân phối game. AdFlex là cách tiếp cận mới của EWAY đối với mô hình tiếp thị liên kết khi việc phân phối game qua các WAPsite không còn hiệu quả. Sau 6 tháng công bố, AdFlex trở thành đơn vị nội địa cung cấp lượt cài đặt quảng cáo dạng in-app lớn nhất Việt Nam khi tiếp cận được đa số các developer (nhà phát triển ứng dụng) Việt hoạt động tại Việt Nam. Điểm thú vị của AdFlex ở chỗ các developer không cần thiết phải tích hợp mã nguồn vào trong ứng dụng mà chỉ cần tải ứng dụng qua dịch vụ AdFlex Wrapper, quảng cáo sẽ được chèn vào ứng dụng một cách tự động.
(nguồn ictnews)
Thị trường cởi mở hơn với sự xuất hiện của Google Play và App Store, nhiều lựa chọn quảng cáo với AdMob và Facebook Ads khiến cho mức độ phụ thuộc của các nhà phát hành vào các đơn vị phân phối giảm đi nhiều. Appota, AdFlex hay Mwork cũng chỉ còn là một trong các lựa chọn. Các nhà phát hành cũng bắt đầu chuyển mình, đầu tư và các dịch vụ mới. Hai hướng được lựa chọn nhiều nhất hiện nay là horizontal store (dạng store như Google Play hay App Store) và vertical store (các store đặc thù, có tính chất chuyên biệt hoặc chức năng chuyên biệt). Trong bối cảnh này, phương pháp cung cấp traffic linh hoạt, hiệu quả và số lượng lớn của AdFlex dường như có thể phát triển mạnh khi sẽ hỗ trợ rất tốt cho cả hướng phát hành game lẫn phát triển store.
Kết
Có một nhà báo, sau khi trở về từ hội nghị Vietnam Mobile Day 2014 vừa qua tại Hà Nội, đã vui miệng nói đùa rằng, hình như nó giống Vietnam Mobile Games Day hơn thì phải. Câu chuyện về ứng dụng smartphone đã chuyển qua câu chuyện về game trên smartphone. Có một thực tế là trên 90% doanh thu của Google Play và trên 70% doanh thu của App Store đến từ game. Và những ứng dụng xã hội được cung cấp miễn phí để làm gì? Câu trả lời trong ngắn hạn đều là để bán game mobile.
Vietnam Mobile Day 2014 giờ rất thành Vietnam Mobile Games Day
Như vậy câu chuyện phân phối và phát hành GMO sẽ dành cho ai? Cơ hội sẽ dành cho toàn bộ thị trường, nhưng chỉ thực sự những đơn vị có tầm nhìn xa, kiền trì và có cấu trúc kinh doanh bền vững mới thắng được khi thị trường định hình trong một năm tới. Mà biết đâu lúc đó lại phát sinh ra những hình thức mới và lại có một đáp ứng mới giống như cách mà EWAY và Appota đã đi tiên phong trong mảng phân phối GMO ở Việt Nam ba năm qua.
Theo Infogame.vn
Post a Comment